Yurt dışında yaşayan vatandaşların Türkiye’de vergi ödeyeme yükümlülükleri olabiliyor. Bu yükümlülükler vergiye tabi kazancın nerede elde edildiğine, nereden elde edildiğine göre değişebiliyor.
Kimler yurtdışında yaşayan dar mükellef sınıfına girer?
Türkiye’de yerleşmiş olmayan yani ikametgâhı bulunmayan ve bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de altı aydan fazla oturmayan gerçek kişiler Dar Mükellef olarak adlandırılıyor.
Dar mükellefler yabancı ülkede elde ettikleri gelir için Türkiye’de vergi vermeli mi?
Dar mükellefler sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendiriliyor, yabancı ülkelerde elde ettikleri kazançları vergilendirilmiyor.
Dar mükellefler Türkiye’de elde ettikleri gelir için vergi veriyor mu?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak adlandırılıyor ve bu gelirlerden dar mükellefler de vergi ile sorumlu.
Nereden elde edilen gelir kira geliri sayılıyor?
Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri
Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı
Voli mahalleri ve dalyanlar
Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar
Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları
Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri
Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alametifarika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,
Telif hakları
Kira kontratı imzalanan ama tahsil edilemeyen kira için vergi verilecek mi?
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmış durumda. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmekte. Tahsil edilemeyen kira için vergi verilmiyor.
Kiraya verdiğim gayrimenkule karşılık para almadım, mal aldım. Vergi verecek miyim?
Kiranın ayni (mal, eşya vb.) olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir. Yani kira karşılığı aldığınız malın değerine göre kira gelir vergisi ödemeniz gerekiyor.
Kiramı elden nakit tahsil edersem ceza öder miyim?
Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde ödemelerin
İş yerlerinde kiraya kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerin
banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla yapılması zorunlu. Bu kurala uymayanlara kesilecek ceza en az %5.
Gayrimenkulü bir tanıdığıma bedelsiz kullandırıyorum, sorun olur mu?
Gayrimenkul bedelsiz olarak başkasının kullanımına bırakılır ise,
Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük ise
emsal kira bedeli esası uygulanıyor.
Emsal kira bedeli nasıl hesaplanıyor?
Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedeli oluyor
Bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, bina veya arazinin emlak vergisi değerinin %5’i
Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin % 10’u
Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanunu’nun servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10’u
emsal bedel olarak kabul ediliyor.
Bedelsiz kullandırılan gayrimenkullerden hangi hallerde kira gelir vergisi istenmiyor?
Boş kalan gayrimenkulün korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması
Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Bu kişilere birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların sadece bir tanesi için emsal kira bedeli hesaplanmıyor)
Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı konutta ikamet etmesi
Genel bütçeye dahil daireler ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar
emsal kira bedeli esasından muaf.
Kira gelir vergisinde istisna var mı?
Konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen kira gelirinin belli bir kısmı kira gelir vergisinden muaf. Bu muafiyet 2019 yılı için bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 5.400 TL’si belirlendi. Bu miktar her yıl değişiyor. İstisna tutarının altında kira geliri elde edenlerin vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve bu gelirleri için beyanname vermesine gerek yok.
İstisna tutarının üzerinde konut kira geliri elde eden şahıslar yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşebilmekteler.
Konut kira vergi istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusu. İşyerleri için böyle bir istisna yok.
Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanıyor. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmıyor.
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira gelirleri toplamına sadece bir defa uygulanıyor.
Giderlerimi kira gelirimden indirebilir miyim?
Gerçek Gider Yöntemi ile giderlerinizi kira gelirinizden indirebilirsiniz. Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılıyor. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemiyor. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.
Hangi giderlerimi kira gelirimden indirebilirim?
Gerçek gider yönteminin seçilir ise şu giderler kira gelirinden düşülebiliyor:
Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile orantılı olan idare giderleri,
Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri
Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara harcanan borçların faiz giderleri, Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin %5’i
Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,
Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar ile kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar (Bu harcamalar 2019 takvim yılı için 1.200 TL’yi aşıyor ise maliyet olarak dikkate alınabilir.)
Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri,
Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler, Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli (indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır.)
Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
Türkiye’de yerleşik olmayan mükelleflerin (Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları dahil), yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri Türkiye’de elde edilen kira gelirinden gider olarak indirim konusu yapılamıyor.
Gerçek gider yöntemini seçenlerin yaptıkları giderlere ilişkin belgeleri 5 yıl saklamaları gerekiyor. Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve konut kira gelirlerine uygulanan istisnadan yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının istisnaya isabet eden kısmı, gayri safi hasılattan indirilemiyor.
Gayrimenkul için yaptığım masrafları belgelendirmek zorunda mıyım?
Eğer gerçek gider yöntemini seçtiyseniz masraflarınızı belgelendirmelisiniz. Eğer bununla uğraşmak istemiyorsanız götürü gider yöntemini seçebilirsiniz.
Götürü gider yöntemini seçerseniz kira gelirinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 15’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirsiniz.
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemiyor.
Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini uygulayamıyor.
Gayrimenkul gelir vergisi oranı ne kadar?
Vergi basamaklar ile uygulanıyor. İlk basamak %15 ile başlıyor, %40’a kadar çıkıyor.
Vergiyi ne zaman ödemek gerekiyor?
1 Ocak – 31 Aralık dönemine ait beyana tabi kira gelirleri bir sonraki yılın 1 – 31 Mart tarihleri arasında beyan ediliyor ve ödeniyor.
Vergi internetten ödeniyor mu?
Emlak gelir vergisini internetten intvrg.gib.gov.tr adresinden ödeyebilirsiniz.